BİLGİ GÜÇTÜR
#BİLGİ olmadan GERÇEĞE ahsen FİKRE ve REFAHA ulaşılamaz
Bilgi, insanlıkla özdeş olup tüm insanlığın her dönemde üzerine ekleyerek geliştirip zenginleştirdiği paha biçilmez birikimidir.
Bilgi; okuma, öğrenme, araştırma, gözlem vb her yolla elde edilen her türlü #gerçekliktir.
Bilgi, herhangi bir şey konusunda bilinenlerdir. İlim kısaca bilmektir. Bilmek, herhangi bir şeyin mahiyet ve hakikatini kavrayıp idrak etmektir.
Ortaya konulan her ne ise, DOĞRU VE GERÇEK olduğu ölçüde O BİLGİDİR. Aksi halde BİLGİ OLAMAZ. Gerçeği de yansıtmaz. Olsa olsa yalan, yanlış, uydurma, hata, iftira, önyargı, yanılma vb nitelikler taşır ki, BİLGİDEN AYRIK düşer.
İslam düşünürü #Kindî de, bilgiyi "eşyanın #hakikatleriyle kavranması" şeklinde tarif eder (Resâʾil, I, 169) TDV İA.
İlim beş duyunun ötesinde akıl vb zihni melekeleri de gereğince kullanılarak, inceleme, araştırma, sorgulama, deneme, düşünme, tefekkür, tedebbür, tezekkür yapma vb tüm yollarla elde edilir.
Bu arada, #vahiy, #ilham vb kavramların bilginin kaynağı olmadaki yeri vb hususlar da unutulmamalıdır. Her ne olursa olsun onu yapan yaratan, ortaya koyan onu en mükemmel bilendir.
"Tabiat, Allah’ın yazdığı bir kitaptır." der, #Harvey.
#Goethe de, "Doğa, her yaprağında en derin yazılar olan biricik kitaptır." diye ses verir.
Kainatta her bir zerre, her yönüyle birbirlerine bağlı, ilgili ve birer #mucizedir. Zerreyi yaratan ancak kainatı da var eden olabilir. Rabbilalemin, çekirdeğe, tohuma, bir ağacın programını koyduğu gibi, zerreye, atoma da bir kainatı sığdırır. #Atom, bir kainat kadar büyük. Kainatta bir atom kadar küçüktür.
Ayrıca, ANLAMAKLA ilgili zihni melekelerin gereğince kullanılmasına havi #AKLETMEK, #TEFEKKÜR, #TEFAKKUH, #TEDEBBÜR #FEHM, #FIKH, #İDRAK, #ŞUUR, KALB, VİCDAN, LUBB, FUAD, SADR, NUHA, VA'Y, HİCR, #TE’VÎL, #TEFSİR gibi kelimeler türevleriyle birlikte #yüzlerce ayette geçmekte ve bunları yaparak anlayıp çıkarımda bulunmanın, ibret alıp yaşama yazmanın önemi vurgulanmaktadır.
Araştırmak düşünmek sorgulamak gerçeğe açılan kapılardır. “Düşünmek, ruhun kendi kendine konuşmasıdır, der #Platon.” Yine, “Düşünmek haddizatında bir olumsuzlama kendine dayatılana direnmedir, der #Adorno”. Atasoy #Müftüoğlu da, “Düşünmeye cesaret edemeyenler kendi iradelerinden vazgeçer” diyerek uyarır.
Evet, araştırmak #DÜŞÜNMEK, tüm AKINTILARA karşı, SABIRLA daha iyisine ulaşıncaya kadar direnmek demektir. Bu bilginin de bilgeliğin de yoludur.
Elbette, bilenlerle bilmeyenler bir olmaz 39/9 vb. Bildiğini yaşama yazmak, insanlık, hayır ve iyilik yönünde kullanmak veya buna aykırı davranmak da aynı olmaz.
Doğru mana, ilim, en kıymetli hazinedir, yaşama yazdıkça anlam ve değer katar.
İnsanlığın düşünce birikiminden yararlanmadan ahsen fikirler üretilemez. Bu nedenle, farklı fikirlerin varlığı, sorgulamayı, karşılaştırmayı, #muhakeme etmeyi tetikler, gerçeğe ulaşmanın yollarını açar. "Eleştiriler de fikirleri güzelleştirmeye çalışan bahçıvanlardır."
Gerçeği bulmak için engin deryalara açılmaktan dalmaktan muhalif ya da farklı fikirleri dinlemekten anlamaktan asla vazgeçilemez.
Bilgi sahibi olmak, emek ister, araştırmak ister. Okumak ister. Konuyla ilgili düşünceleri ön yargısız anlamak ister. Düşünmek, irdelemek ister. Hatta, yaşayarak yaşama yazıp tecrübe edinmek ister.
Aynı, müslim, mümin, muttaki ve mukarrebun olma vb kavramlar nasıl farklı ise BİLGİYE ULAŞMA ve YAŞAMA YAZMA açıdan da insanların konumları ayrışmaktadır.
Bu bağlamda yazılı kitapta farklı kavramlar yer almaktadır:
• EHLELKİTAB 2/105, 2/109, 3/64, 3/65, 3/69, 3/70, 3/71, 3/72, 3/75, 3/98, 3/99, 3/110, 3/113, 3/199, 4/123, 4/153, 4/159, 4/171, 5/15, 5/19, 5/59, 5/65, 5/68, 5/77, 29/46, 33/26, 57/29, 59/2, 59/11, 98/1, 98/6.
• UTUL KİTAB 2/101, 2/144, 2/145, 3/19, 3/20, 3/100, 3/186, 3/187, 4/47, 4/131, 5/5, 5/57, 9/29, 57/16, 74/31, 98/4.
• UTUL İLME 16/27, 17/107, 22/54, 28/80, 29/49, 30/56, 34/6, 47/16, 58/11.
• ULUL İLMİ 3/18
• ULUL ELBÂB 2/269, 3/7, 13/19, 14/52, 38/29, 39/9, 39/18 vb.
• ULİL ELBÂB 3/190, 12/111, 38/43, 39/21, 40/54 vb
• ULİL EBSÂR 3/13, 24/44.
• ULİN NUHA 20/54, 20/128.
• KALBİN SELÎM 26/89, 37/84.
• VER RASİHUNE FİL İLMİ 3/7, 4/162.
• RABBANİYYİN 3/79
Vb. Bunların her biri de Kuran bütünlüğünde araştırılmalı ve irdelenmelidir.
#Bilgi, içselleştirilip özümlendiği, kullanabildiği veya işlenerek eşyaya uygulanıp teknolojiye ulaşıldığı insan ve toplumların yaşamında etkili olduğu ölçüde bireysel toplumsal veya kurumsal #YETENEĞE, GÜCE DÖNÜŞMEKTEDİR.
YARATILMIŞ Kâinat Kitabındaki insan, toplum, eşya vb tüm ayetleri anlamada, en önemli çalışmaların adı olan #bilim/ilim ancak, ulaşabildiği kısmı hakkında, var olan teknikler ve imkanlar nispetinde, başarabildiği ölçüde okumalar yapar.
Bu okumalardan elde ettiği sonuçları, evrensel kuralları, kanunları eşyaya uygulayarak TEKNOLOJİ ye ulaşır. Yaşamı kolaylaştıran, uçaktan gemiye, telefondan televizyona, kalemden kibrite tüm eşyayı sayabiliriz.
Bu okumalar sonucu var olan kanunları bulup, insanın hizmetine ve kullanımına teknoloji olarak sundukça, yaşamı kolaylaştırmakta, insanın gelişimi, refahı ve mutluluğu ziyadeleştirmektedir.
İnsanı, toplumları ve kurum ve kuruluşları farklı #üstün ve #güçlü yapan bilgidir. Bilgi, niteliği, miktarı, elde edilmesi, ortaya çıkarılması, toplanması, depolanması, saklanması, eşyaya uygulanıp kullanılması, teknolojiler üretmesi, insanlığa faydalı olması vb açılardan değerli ve anlamlı olmaktadır.
Yaratılmış Kainat Kitabındaki insan, toplum, canlı cansız, eşya, olay ve olgulardan oluşan kevni yaratılan ayetlerin anlattığı doğru manalar, ihtiva ettiği kanunlar gibi Yazılı Kitap Kuranı Kerimdeki yazılı ayetlerin anlattığı doğru manalar, kanunlar ilkeler de KURAN'dır ve her alemi cennet yapan EVRENSEL İLKELER DERYASIDIR.
Dertlendiğiniz her şey çözümün de habercisidir. İhtiyaçlar teknolojinin, fikirler de #medeniyetin #hocasıdır.
HER NEDENLE, Araştırmak, irdelemek, sorgulamak, düşünmek vb ZİHNİ ÇALIŞMALARI yapmak, ölçüye evrensel ilkelere vurmak gerçeklerle karşılaşmanın yoludur.
Aksi halde, “Bir toplum gerçeklerden ne kadar uzaklaşırsa; gerçeği söyleyenlerden o kadar nefret eder der #GeorgeOrwell”. Böyle olunca da, “Kritik ve analitik düşünmeyen toplumlar #bilim üretemezler. Eleştirel güce, bilince sahip bir ufkumuz ve dilimiz yok. Eleştiri kültürü ölüyor, farklı düşünceler köreliyor #AMüftüoğlu,” diye feryat etmektedir.
Oysa, OKUMAK, yaratılmış ya da yazılmış olsun, aklı, kalbi ve zihni olarak HER TÜRLÜ AYARTILARDAN UZAKLAŞARAK, tüm benliğiyle DOĞRULARA TESLİM OLMAK AMACIYLA akletmek, düşünmek, sorgulamak ve TEDEBBÜR YAPMAK, yani, satır aralarını, arka planını, temel ilkelerini, anlatmak istediklerini anlamayı gerektirmektir.
Yüzeysel bilmek ile ayrıntısıyla ve her yönüyle bilmek farklıdır.
Yazılı Kitap Kuranı Kerimde İlmen bilmek, aynel bilmek ve hakkul yakın bilmek kavramlarıyla karşılanmıştır.
• #İlmelyakîn, ilimle bilmek,
• #Aynelyakîn, göz vb duyularla bilmek,
• #Hakkulyakîn, yaşayarak her hali ile bilmek denilmektedir.
Kitapta, bu kavramlar, ilmen, aynel yakın bilme tekasür suresinde 102/1-8, hakkul yakin bilme ise, Vakıa 56/95 ve Hakka suresinde 69/51 vb geçmektedir.
Bunları daha iyi anlamak ve farkına varmak için örnekleyerek düşünelim:
ATEŞ örneğini ele alalım: Ateş, hakkında bilgisi olamayana bunu anlatırsın. İlmen izah edersin. Bu ilmen yakın dır. Ateşi gördüğünde, alevi, dumanı vb. Bu durumda, aynel yakın olur. Ateşi yaşadığında, elini yaktığında, vb. Artık hakkul yakın olmaya başlar.
Bu kar, don, buz vs örnekle de çeşitlenebilir. Yine, kış görmeyen birisine, örneğin çöl de veya yakın yerlerde yaşayana: Kar, buz vb ilmen analatıbilir. Bu ilmen yakındır. Kar, buz vb gösterirsin. Bu aynel yakındır. Kar, buz vb eline alır, tadar, yer, kırar vb. Bu hakkul yakındır.
Yazılı kitabı da okursun, düşünürsün, ne anlatmak istediğini araştırırsın ilmen öğrenirsin, bu İlmen Yakındır.
Eserleri görürsün, farkına varırsın, mutmain olursun, Aynel Yakındır. İbrahim in ölülerin dirilmesini görmeyi istemesi 2/260, öldükten sonra dirilmeyi anlamak isteyenin durumu 2/259, Musa'nın Rabbini görmek istemesi 7/143 ve diğer kalblerin mutmain olmasına dair örnek kıssalar 3/126, 5/113, 8/10, 13/28, 16/106, vb.
İlmen ve aynel yakın olanları aklen, kalben,-vicdanen, ruhen, manen içselleştirirsin yaşama geçirir gönül gözüyle anlarsın bu ise Hakkul Yakındır. 56/95,69/51 ile 2/259, 2/260, 7/143, 3/126, 5/113, 8/10, 13/28, 16/106, vb.
ELBETTE, Tüm okumaların amacı; Kendin bilmektir, Alemin manasına ermek ve HAKK gönüle girmektir.
Kitap der yaklaşık mealllerde:
• Haydi siz, BİRAZ BİLGİNİZ OLAN ŞEY HAKKINDA TARTIŞTINIZ; AMA HİÇ BİLGİNİZ OLMAYAN ŞEY HAKKINDA NEDEN TARTIŞIYORSUNUZ? Allâh bilir, siz bilmezsiniz. Ha entum haulai hacectum fima lekum bihi ilmun fe lime tuhaccune fima leyse lekum bihi ilm, vallahu ya'lemu ve entum la ta'lemûn3/66
• Ey Kitap ehli, neden İbrâhim hakkında tartışıyorsunuz? Oysa Tevrât da, İncil de ondan sonra indirilmiştir. AKLETMİYOR MUSUNUZ? Ya ehlel kitabi lime tuhaccune fi ibrahime ve ma unziletit tevratu vel incilu illa mim ba'dih, E FELA TA'KİLÛN. 3/65
• Eğer size dünyâda ve âhirette Allâh'ın lutfu ve rahmeti olmasaydı, İÇİNE DALDIĞINIZ YAYGARADA SİZE MUTLAKA BÜYÜK BİR AZÂB DOKUNURDU. Ve lev la fadlullahi aleykum ve rahmetuhu fid dunya vel ahirati le messekum fi ma efadtum fihi azabun azîm. 24/14
• Çünkü siz, onu dillerinizle alıveriyorsunuz ve HAKKINDA HİÇ BİLGİNİZ OLMAYAN BİR ŞEYİ, (DÜŞÜNÜP TAŞINMADAN, HEMEN) AĞIZLARINIZLA SÖYLÜYORSUNUZ VE ONU ÖNEMSİZ BİR İŞ SANIYORSUNUZ. Oysa o, Allâh yanında büyük(bir günâh)tır.İz telekkavnehu bi elsinetikum ve tekulune bi efvahikum ma leyse lekum bihi ilmuv ve tahsebunehu heyyinev ve huve indellahi azîm. 24/15
• Onu işittiğiniz zaman, "BUNU KONUŞMAMIZ BİZE YAKIŞMAZ, HÂŞÂ, BU, BÜYÜK BİR İFTİRÂDIR." demeniz gerekmez miydi?Ve lev la iz semi'tumuhu kultum ma yekunu lena en netekelleme bi haza subhaneke haza buhtanun azîm. 24/16
• (Rabbi): "Ey Nûh, dedi, o senin âilenden değildir. O, yaramaz iş yaptı. BİLMEDİĞİN BİR ŞEYİ BENDEN İSTEME. Sana câhillerden olmamanı öğütlerim!" Kale ya nuhu innehu leyse min ehlik, innehu amelun ğayru salihin fe la tes'elni ma leyse leke bihi ilm, inni eizuke en tekune minel cahilîn. 11/46
#Alem her unsuruyla, muhteşem bir kitap, her bir güzelliğiyle de bir ayettir. Alemde her varlık, eşya, zerre terbiye edilmiştir. Kendine özgü kanunlara ilkelere bağlanmıştır. Yazılı kitap Kuranı Kerim gibi Yaratılan Kainat Kitabını okumak, her maddede, zerrede, ayette, alemde var olan evrensel ilkeleri, değerleri, ölçüleri, kanunları, kuralları anlamak, anlatmak istediği ilkeleri yaşama geçirmek, Rabbilalemine ilkelerine uymaktır. İtaat etmektir.
Bu ilkeler, kanunlar, eşyaya uygulanıp elde edilen teknolojiler mutlu yaşamın, vazgeçilmezleridir. Karanlıktan aydınlığa çıkaran NUR lardır.
#Bilgelik, #alim ya da #arif olmak, bilgiye, gerçeğe, doğruya önem verip içselleştirilmesi ve gereğince kullanılmasıyla ortaya çıkmaktadır.
İnsan, #bilmek veya bilgi yüklenmekten öte, doğru manalara ulaşıp #yaşamakla, yaşadıklarıyla, amelleriyle, hayatında, sosyal yaşamda ve #Rahmanın indinde #anlam ve #değer kazanmaktadır.
Her nedenle İNSAN, alakası, emeği, samimiyeti, ihlas ve gayreti, çalışması, bu ilkelere verdiği ÖNEM VE ÖNCELİĞİ ölçüsünde doğru manalara, evrensel ilkelere, kanunlara, teknik ve teknolojiye ulaşmakta bilgilenmekte ve YAŞAMA YAZDIĞI nispette de ahlaklanmakta, gelişmekte, insanlıkla paylaştığı ve ahsen yönde kullanıldığı ölçüde de alem müreffeh olup yücelmektedir.
Şer yönde kullanılan her bilgi ve teknoloji de atom bombası, diğer silahlar vb örneklerde olduğu üzere, Dünyaya yas, gözyaşı, kan ve zulüm getirmektedir.
ALİM olmak, ayrıntısıyla bilmenin yanı sıra, ilmiyle amel edip tecrübe edinendir. Damdan düşendir. Her durumu daha güzel, ahsen yapandır.
#ÂRİF olmak, ÂLİM olmaktan da öte, GÖNÜLLER kazanma, Rabbe varma, rızasında yoğrulma, mutakilikte kavrulma, mukarribinlikte yücelme, muhabbetullahta hemhal olma, insanlıkta yer bulma davasıdır.
Bu nedenle, bilgelerin, alim veya arif olan kişilerin görüşleri, yaptığı eleştiri, yani olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koyan, çözümler sunan, doğruyu delillendiren yaklaşımları cevherdir. Paha biçilmez ziynettir.
Yine de kimden gelirse gelsin,
Her ne olursa olsun ölçüyü ilkeyi unutma!
Mihenge, ölçüye vur!
Rabbilalemine, #KURANA, VİCDANA, evrensel ilkelere uygunsa al, yaşa. Buna uygun olmayan söz ve görüşleri de, at çöpe kurtul.
Zira, araştırmak, irdelemek, sorgulamak, düşünmek, #ölçüye #ilkeye vurmak #gerçeklerle karşılaşmanın yoludur.
Bilge insanlar, alim ve arif olanlar, Güneş ışınları gibi kırmadan, dökmeden insanın içine, gönlüne kadar girer. Aydınlatır, ısıtır, yol gösterir. Karanlıklardan aydınlığa çıkışta NUR olur. VİCDANIN ete kemiğe bürünmüş halidir, sesidir. Dosdoğru olmanın, ADALETİN alemdeki timsalleridir. HAKK’ın hatırını, her daim her ne olursa olsun ali, yüce tutanlardır. Onlar, her daim dünyanızda var olması gereken insanlardır. Lisanı halleriyle de öğüt değil örnek olanlardır. Her bilgiyle bilmediklerinin de farkına vararak tevazuuyla yaklaşanlardır, Oldum deyip de ölmeyenlerdir. Olgun başaklar misali duranlardır.
Araştırmak, üretmek, gerçeğe BİLGİYE, TEKNOLOJİYE ulaşmak, paylaşmak, hayata yazmak, dava insanı olmanın, BİLGELİĞİN ayrılmazıdır.
Her nedenle, ahsen yolda etkiler bırakan, değişim ve dönüşüm kaynaklık eden BİLGİLER, GÖRÜŞLER, DÜŞÜNCELER, BULUŞLAR, sahiplerinden ayrı olarak yaşar. O yazılar, eserler, #GÜÇ olup her insana, insanlığa, hayata anlam ve değer kattıkça da âlim de ârif te olup insanlık aleminde yer almaya devam edip her alemde de yaptıklarıyla buluşur.
Bu yolda olma dileğiyle
Muhabbetle
22 Mart 2017-19 Şubat 2021
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder